Czym jest witamina B12
Substancję znajdującą się w wątrobie cielęcej odkryto w latach czterdziestych i nazwano Kobalaminą - witaminą B12 (leczącą niedokrwistość złośliwą - megaloblastyczną). W organizmie magazynowana jest w dużych ilościach w wątrobie. Proces wchłanialności witaminy B12 jest złożony. Enzymy trawienne przy odpowiednim stężeniu kwasu żołądkowego oddzielają Kobalaminę od aminokwasów pozyskanych z pokarmu. Następnie wiązana jest z białkami wytwarzanymi przez ściany żołądka (gastromukoproteiny) i transportowana do jelita cienkiego i stąd wchłaniana. Niskie stężenie kwasu żołądkowego lub gastromukoprotein, powoduje niedobory witaminy B12. Ze względu na spore zapasy kobalaminy w organizmie, jej niedobór może ujawnić się po wielu latach.
Działanie witaminy B12
Witamina B12 jest niezbędna w procesie tworzenia krwinek czerwonych i podziału komórek. Bierze udział w procesie przetwarzania energii z pokarmu oraz odgrywa główną rolę w syntezie materiału genetycznego komórek (RNA, DNA). Pełni również rolę ochronną osłonki mielinowej znajdującej się w okół nerwów.
Znaczące korzyści: Witamina B12 wraz z kwasem foliowym bierze udział w rozkładzie homocysteiny (aminokwasu, którego wysokie stężenie sprzyja chorobie wieńcowej). Zapobiega wielu zaburzeniom neurologicznym w tym mrowieniu i drętwieniu. Wspomaga również leczenie stanów depresyjnych.
Dodatkowe korzyści: Witamina B12 korzystnie wpływa na układ odpornościowy, szczególnie u osób starszych, które w znacznym stopniu narażone są na jej niedobór. Niektóre badania pokazują, że wydłuża okres pomiędzy zakażeniem wirusa HIV, a rozwojem AIDS. Jest składnikiem osłonki mielinowej nerwów i cennym lekiem w przypadku stwardnienia rozsianego (które polega na zaniku tej osłonki).
Niedobór
Nadmiar
Nadmiar witaminy B12 wydalany jest wraz z moczem. Nie są znane niepożądane działania tej witaminy.
Źródła witaminy B12
Zawartość w 100 [g] lub [ml] produktu | [µg] |
Wątroba | 68,0 |
Wątróbka drobiowa | 37,2 |
Watrobianka | 23,4 |
Ostrygi | 18,2 |
Śledź | 13,4 |
Makrela | 9,1 |
Sardynki w oleju | 8,7 |
Pstrąg | 7,4 |
Żółtko jaj | 3,6 |
Węgorz | 2,9 |
Mięso | 2,4 |
Kurczak | 0,9 |
Mleko | 0,3 |
Zapotrzebowanie i normy
Dla populacji polskiej według Instytutu żywności i żywienia
EAR - średnie spożywanie statystyczne
RDA - zalecane spożywanie
AI - wystarczające spożywanie
Uwagi i ciekawostki
- Witamina B12 powinna być przyjmowana wraz z kwasem foliowym. Duże dawki jednego, mogą maskować niedobór drugiego.
- Badania wykazały, że przyjmowanie witaminy B12 może opóźniać znacząco rozwój AIDS.
- Niedobory witaminy B12 u osób starszych upośledzają nabywanie odporności po szczepionkach.