Czym jest sól
Sól, którą spożywamy na co dzień z chemicznego punktu widzenia to chlorek sodu. W takim połączeniu pierwiastki te występują w innych proporcjach. Chlor stanowi około 60% natomiast sód pozostałe 40%. Płyny ustrojowe człowieka mają podobny skład biopierwiastków jak woda morska i sól naturalna. Głównym zadaniem soli jest regulacja gospodarki wodnej organizmu oraz utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej.
Kiedy solić, niedobory soli
Okazuje się, że wystarczającą ilość soli dostarczamy wraz z żywnością dostępną na rynku i nie powinniśmy bać się niedoboru soli. Sól to nie tylko ilość, którą dodajemy do potraw, ale również ta, która znajduje się już w produktach. Dzisiejsze "gotowe" produkty zawierają jej dużą ilość. Ciasta, przetwory, warzywa, owoce - również zawierają sól. Tym bardziej zupki chińskie, kostki rosołowe i produkty instant - tutaj często przekraczane są normy dziennego zalecanego spożycia soli.
Istnieją przypadki, w których sól jest niezbędną i zaleca się jej dodatkowe stosowanie. Można do nich zaliczyć stan ostrych biegunek, w trakcie których tracimy znaczne ilości elektrolitów, zwłaszcza jonów sodu (Na) i potasu (K), a lekko posolone potrawy pomagają szybko uzupełniać ich niedobór. Podobnie jest w przypadku dużego wysiłku fizycznego, w którym obficie wydalamy wodę z organizmu podczas pocenia się, przez co tracimy te same jony z organizmu co w przypadku biegunki.
Niedobory soli wywołują utratę apetytu, mdłości, osłabienie i w skrajnych przypadkach wymioty.
Ile solić
Różne źródła mówią o różnych zaleceniach. Przede wszystkim ma to związek z jakością naszego jedzenia i trybem życia. Jeśli nasza dieta bogata jest w produkty wysoce przetworzone, a nasz lifestyle cechuje się niską aktywnością fizyczną, to z pewnością nie wymaga dodatkowego używania soli w kuchni. Inaczej jest w przypadku osób, które dbają o jakość jedzenia i uprawiają czynną aktywność fizyczną. W takim przypadku dodatkowo dziennie możemy spożyć około 5g soli (1 płaska łyżeczka).
Pamiętajmy, że przeciętny Polak spożywa 4 łyżki soli dziennie, a rocznie około 10kg. W Polsce na nadciśnienie tętnicze choruje 9 milionów osób w tym 30-40% z powodu nadmiaru spożycia soli.
Szkodliwość soli
Szkodliwa dla naszego organizmu jest duża ilość soli. Warto ograniczyć spożycie soli ze względu na powstawanie:
- Większego prawdopodobieństwa wystąpienia: nadciśnienia tętniczego, co prowadzi do chorób związanymi z układem krążenia (wylewy, zawały).
- Zwiększonego pobierania i zatrzymywania wody w organizmie. Co przekłada się na oporniejsze wydalanie toksyn z organizmu, odkładaniem cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych, oporniejszego spalania tkanki tłuszczowej, obrzęku nerek jeśli ich funkcja jest upośledzona.
Warto zamienić sól kamienną na morską, ponieważ w skład soli kamiennej wchodzi tylko: sód, chlor i chlorek potasu. Natomiast sól morska dodatkowo bogata jest w w niezbędne mikro i makro składniki (m.in potas, magnez, krzem, fosfor, wapń, żelazo), które tworzą właściwy kompleks mikroelementów.
Do uzupełniania niedoborów biopierwiastków zaleca się stosowanie soli "szarej" lub "zielonej", kopalnianej lub morskiej, odparowywanej z mórz lub zasolonych jezior. Taka sól nie pozbawiona "zanieczyszczeń" zawiera niezbędne dla życia mikroelementy.
Całkowite wykluczenie soli z dnia na dzień może prowadzić do utraty łaknienia czy jadłowstrętu. W końcu sól wzmacnia smak przez co chętniej jemy. Dlatego zamiast soli warto stosować naturalne przyprawy, które również potrafią zmieniać smak potraw na lepszy. Sam stosuje w alternatywie dla soli pieprz cytrynowy, który smakuje podobnie.
Osoby, które lubią solić mogą mieć problem z drastycznym jej wykluczeniem, dlatego mogą robić to stopniowo. Organizm potrzebuje około 2 tygodni, aby przyzwyczaił się do mniej wyraźnego smaku, ale po takim czasie potrawy będą zachowywały niemalże taki sam smak.
