Gdzie i jak trawione są białka, tłuszcze i węglowodany

Długość układu pokarmowego dorosłego człowieka wynosi około 8-9 metrów. Zastanawialiście się kiedyś, w których odcinkach układu pokarmowego trawione są składniki odżywcze, białka, tłuszcze i węglowodany ? Jaką rolę w tym procesie spełnia żołądek, wątroba, jelita ? Jeśli chcesz się dowiedzieć, to zapoznaj się z tym artykułem.





Trawienie i wchłanianie białek
Trawienie aminokwasów (białek) zaczyna się w żołądku, gdzie występuje silnie kwaśne środowisko wynoszące 2-2,5 pH, w którym enzym wydzielany przez żołądek - pepsyna trawi białka. (link: jak odkwasić organizm). Po nadtrawieniu, treści żołądkowe przesuwają się do dwunastnicy, gdzie sok trzustkowy zawierający enzymy (karboksypeptydaza, trypsyna, chymotrypsyna) działające w środowisku obojętnym trawią białka.
Nadtrawione w dwunastnicy białka są dzielone na krótsze odcinki tzw. peptydy, a enzymy w tym miejscu uwalniają już kilka aminokwasów. Następnie treści przesuwane są do jelita cienkiego, w którym działają enzymy egzopeptydazy (aminopeptydaza, dwupeptydaza).

W skutek nadtrawionych białek dochodzi do powstania dwupeptydów i aminokwasów. Taka forma białek wędruje wraz z krwią żyły zwrotnej do wątroby.
W dalszej części aminokwasy są transportowane do wszystkich tkanek tak, aby komórki mogły prowadzić syntezę białek.
Rozpad i synteza aminokwasów przebiegają w organizmie nieustannie, a o szybkości tego procesu decyduje sposób żywienia. Głód powoduje szybszy rozpad białek w wątrobie, za to synteza białek w mięśniach zmniejsza się.

Trawienie i wchłanianie tłuszczy
Trawienie tłuszczy zaczyna się od tzw. emuglacji czyli rozbicia tłuszczy na mniejsze kawałki (w kształcie kulek).

Emuglacja tłuszczy

Dokonują tego sole kwasów żółciowych zawartych w żółci produkowanej przez wątrobę. W wyniku tego procesu kulki tłuszczowe o mikroskopijnej wielkości są przystępniejsze dla enzymów trawiennych. Proces trawienia tłuszczów zainicjowany przez lipazę żołądkową, przebiega następnie w dwunastnicy, gdzie za trawienie odpowiada lipaza trzustkowa, która rozbija tłuszcz na kwasy jedno, dwu i triglicerydy. Ostatnim miejscem trawienie tłuszczy jest jelito cienkie, gdzie lipaza jelitowa przyczynia się do ich ostatecznego strawienia.
Produkty przemian tłuszczowych wchłaniane są w kosmykach jelitowych do naczyń limfatycznych. Pewne niewielkie ilość tłuszczy wchłaniane są do krwi, skąd część z nich trafia do wątroby poprzez żyłę zwrotną.

Trawienie i wchłanianie węglowodanów
Racjonalny sposób żywienia człowieka, dostarcza przewagę węglowodanów nad tłuszczami i białkami. Najczęściej w postaci wielocukrów i dwucukrów.
Proces przemian skrobi (wielocukru) oraz sacharozy, laktozy (dwucukru), maltozy, prowadzi do powstania cukru prostego czyli glukozy.
Fruktoza, galaktoza i glukoza - tylko jako cukry proste, wchłaniane są bez wcześniejszego trawienia.
Trawienie węglowodanów złożonych zaczyna się już w jamie ustnej, gdzie enzym zawarty w ślinie zwany amylazą ślinową, nadtrawia węglowodany (dlatego np. odczuwamy lekko słodki posmak chleba). W dalszej kolejności do procesu rozkładu przystępuje amylaza trzustkowa, która w dwunastnicy rozkłada wielocukry do maltozy.
Maltoza wraz z innymi cukrami trafia do jelita cienkiego, a pod wpływem działania kolejnych enzymów (izomaltaza, glukoamylaza) następuje końcowy etap trawienia węglowodanów. Niestrawione cukry ulegają degradacji w jelicie grubym, skąd są wydalane z organizmu wraz z kałem.