Witamina K

Witamina K od dawna stosowana jest w celu ograniczenia krwawienia po zabiegach chirurgicznych oraz w profilaktyce krwawień u noworodków. Witamina K pomaga w budowaniu kośćca jak i  zmniejsza ryzyko wystąpienia osteoporozy. Stosowana również w celu zmniejszenia obfitości miesiączki.



Czym jest witamina K
Naukowcy w latach trzydziestych zaobserwowali, że pisklęta karmione beztłuszczową karmą mają zaburzenia krzepnięcia krwi. Udało im się ustalić, że wywołuje je substancja otrzymywana z lucerny pastewnej, nazwana przez nich witaminą K (od słowa koagulatio co oznacza krzepnięcie). Obecnie wiadomo, że witamina K na potrzeby organizmu wytwarzana jest głównie przez bakterie jelitowe, a jedynie około 20% dostarczana jest wraz z pożywieniem. U zdrowego człowieka rzadko występują niedobory witaminy K pomimo tego, że zapasy tej witaminy są niewielkie. Syntetyczne preparaty witaminy K sprzedawane są na receptę.

Działanie witaminy K

W chwili zraznienia, witamina K uruchamia skomplikowany proces krzepnięcia krwi. Bez niej groziłoby nam śmiertelne wykrwawienie. Wykazuje również działanie przeciwzapalne, antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwbólowe oraz hamujące rozwój niektórych nowotworów m.in raka piersi, okrężnicy, wątroby, pęcherzyka żółciowego.

Kiedy sięgać po witaminę K
W razie ryzyka wystąpienia krwawień lub krwotoków, lekarze zalecają przyjmowanie zapobiegawczych dawek witaminy K. Często przepisywana jest przez zabiegami chirurgicznymi, aby ograniczyć krwawienie pooperacyjne. Pod okiem lekarza można ją stosować w przypadkach obfitych miesiączek. Stosowana jest również w leczeniu osteoporozy, pomimo tego, że metoda ta nie jest powszechnie uznawana. Wyniki niektórych badań pokazują, że witamina ta poprawia wykorzystywanie wapnia i zmniejsza ryzyko złamań. Jest to ważne szczególnie u osób starszych, dlatego wiele preparatów, które wzmacniają kości posiada w składzie witaminę K. Zwiększone zapotrzebowanie występuję w chorobach wątroby i nowotworach, niedożywieniu i przy stosowaniu niektórych leków.

Niedobór 
Niedobory witaminy K mogą prowadzić do wystąpienia krwawień. Sytuacja taka dotyczy głównie noworodków i niemowląt do 3 roku życia. Ponadto niedobór może prowadzić do wolniejszego gojenia ran, trudności z mineralizacją kośćca, krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych oraz zwiększa wystąpienia rozwoju nowotworów. Stężenie witaminy K może się zmniejszać w wyniku długotrwałego stosowania antybiotyków. Jedną z pierwszych oznak niedoboru witaminy K są siniaki.

Nadmiar
Trudno doprowadzić do nadmiaru witaminy K, ponieważ pożywienie oprócz roślin zielono listnych zawiera małą ilość tej witaminy. Duże dawki nie są toksyczne, za to duże ilość mogą być niebezpiecznie dla osób zażywających leki przeciwzakrzepowe. Również duże dawki mogą prowadzić do do czerwienienia się i zwiększonej potliwości.

Źródła witaminy K

Zawartość w 100 [g] lub [ml] produktu         [µg]

Jarmuż                                                            500
Szpinak                                                           350
Brukselka                                                        230
Brokuły                                                           210
Sałata                                                             200
Rzeżucha                                                        200
Kalafior                                                             80
Fasola zielona                                                   45
Ogórki                                                              30
Cukinia                                                             30
Pomidory                                                          10

Zapotrzebowanie i normy
Dla populacji polskiej według Instytutu żywności i żywienia

Uwagi i ciekawostki

• Dodatkowe ilość witaminy K (dawki większe niż te zawarte w multiwitaminach) przyjmuje się tylko pod okiem lekarza.
• Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe oraz spożywające dużo roślin zielonych, powinny poinformować o tym lekarza.  
• Witamina E sprawia, że organizm lepiej wykorzystuje witaminę K.