Ale jaja, tego lekarz Wam nie powie

Jajka wzbudzają nadal wiele kontrowersji. Jedni odradzają ich jedzenie, ze względu na dużą zawartość cholesterolu, inni natomiast polecają. Wybrałem kilka interesujących zagadnień i postanowiłem je opisać. Dzisiaj w formie pytań i odpowiedzi.







1. Co znajdziemy w jajku ?
Jajko to kopalnia witamin i minerałów. Znajdziemy w nim m.in: 
Witaminy: A, B12, D, E, K 
Minerały: potas, siarka, fosfor, żelazo, cynk
Składniki odżywcze (1 sztuka): węglowodany: 0,3g, białko: 7,5g, oraz tłuszcze 5,8g (w tym kwasy tłuszczowe omega-3 oraz omega-6).

Jajko zawiera również lecytynę, która wspiera pracę mózgu, bierze udział w przemianie materii jak i w gospodarce cholesterolem. Jajka sprzyjają regulowaniu poziomu tkanki tłuszczowej. 

2. Która forma będzie optymalna dla organizmu ? Jajko na surowo, przyrządzone na twardo, miękko, a może jajecznica ?
Odradzam spożywanie jajek na surowo, ponieważ mogą zawierać pałeczki salmonelli. Optymalną formą będzie jajko na miękko (1-2 min od czasu zagotowania wody). Jajka na twardo, mogą być ciężko strawne. Jajka w formie jajecznicy tracą swoje bogactwa, ponieważ wystawione są bezpośrednio na działanie wysokiej temperatury. Skorupka zabezpiecza żółtko przezd bezpośrednim działaniem temperatury, dlatego polecam jedzenie jajek w formie na miękko.






3. Gdzie znajdziemy więcej białka - w żółtku czy w białku ?
Wydawać się może, że więcej białka znajdziemy w białku jaja. Jednak to żółtko zawiera więcej białka o 1/3.

4. Co oznacza kod na jajku i litera na opakowaniu
Co oznacza kod na jajku















Dodatkowo na opakowaniu znajdziemy literkę oznaczającą klasę:
A - jajka przeznaczone do handlu
B,C - do użytku przemysłowego

Oraz literę, oznaczającą wagę jaja:
S - małe, poniżej 53g.
M - średnie, od 53g. do 63g.
L - duże, od 63g. do 73g.
XL - bardzo duże, powyżej 73g. 

5. Jakie są różnice pomiędzy jajami od kury, przepiórki, kaczki, gęsi i strusia ?

Jaja kurze: Najzdrowsze jajka znoszą kury zielononóżki, które hodowane na wolności jedzą dużo trawy. Hodowane są tylko i wyłącznie na wybiegu, ponieważ zamknięte w klatkach zdychają. Jajka od kur zielononóżki są małe, lekko podłużne i smaczne.

Jaja przepiórki: Zawierają mniej tłuszczu i cholesterolu niż jaja kurze. Ich białko ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Zaleca się je osobom, chorym na astmę, anemię, cukrzycę, mających problemy z nerkami i wątrobą. Przeważnie nie wywołują reakcji alergicznych u osób uczulonych na jaja kurze.

Jaja gęsie i kacze: Ze względu na oleisty i specyficzny smak, używa się ich głównie do wyrobów cukierniczych. Jaja kacze, łatwo ulegają zakażaniu salmonellą.

Jaja strusie: Ważą ponad 1500g, z czego większa część jest białkiem. W porównaniu do jaj kurzych, zawierają więcej wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i mniej cholesterolu.

6. Czy jajka o dwóch żółtkach są wynikiem modyfikacji genetycznych ? 
Nie, jajka o dwóch żółtkach, nie są wynikiem modyfikacji genetycznych. Taką tendencję do znoszenia jajek z podwójnymi żółtkami, mają młode kury.

7. Czy kolor skorupki jajka ma znaczenie ?
Kolor skorupki jaja niema znaczenia.

8. Czy są różnice pomiędzy jajkami od kur hodowanych na wolnym wybiegu od tych w klatkach ? 
Tak i to duże. W jajkach kur klatkowych, znajdziemy znacznie mniejsze ilości cennych składników. Np. w jajach kur klatkowych, znajdziemy 20-krotnie mniej Omega-3, niż w w jajkach kur wiejskich.

9. Czy białko jaja jest lepsze niż białko mięsa ?
Białko jaja kurzego, cechuje się najwyższą wartością biologiczną z pośród naturalnie występującego pokarmu i jest najbardziej zbliżone do białka ludzkiego. Uwielbiane filety z kurczaka posiadają BV - 79, podczas gdy białka jaj BV - 88. W skrócie, potrzebujemy zjeść mniejszą ilość białka jaj niż filetu z piersi z kurczaka, aby uzyskać taki sam efekt. Więcej na temat wartości biologicznej pisałem tutaj Klik --> Czym jest wartość biologiczna białka

10. Czy Jajka zawierają dużo cholesterolu ? Dlaczego lekarze odradzają ich jedzenie w chorobach układu sercowo-naczyniowego i miażdżycy?
Tak, to prawda, że jajka zawierają duże ilości cholesterolu. Zjedzenie jednego całego jajka realizuje mniej więcej połowę dziennego zapotrzebowania na cholesterol (według norm), przy czym należy dodać, że niemal cały cholesterol znajduje się w żółtku. Stąd powstało częste propagowane stwierdzenie, że nie powinniśmy spożywać więcej - niż 2 sztuki dziennie.
Cholesterol, faktycznie przyczynia się do zawężania tętnic, zmniejszając ich przepustowość, co prowadzi do miażdżycy, ale należy sobie zadać pytanie "Dlaczego się tam osadza?". No właśnie lekarze często zalecają zmniejszenie spożycia cholesterolu - "będzie go jadł Pan mniej, to nie będzie zatykał Panu tętnic". Po pierwsze 80% cholesterolu wytwarza wątroba, a tylko 20% czerpiemy z pożywienia. Po drugie cholesterol zostaje wypuszczony do krwiobiegu w celu regenerowania naszego organizmu! Stanowi on budulec ścianek tętnic krwionośnych. Jeśli się odkłada w nadmiarze, to oznacza, że nasz organizm potrzebuje naprawy - i właśnie tutaj lekarz powinien dojść do tego, co jest przyczyną nadmiernego osadzania cholesterolu, bowiem sam cholesterol nie jest bezpośrednią przyczyną powstawania miażdżycy.

11. Skoro całe jajka są takie zdrowe, to dlaczego kulturyści jedzą same białka jaj ?
Chyba każdy, kto interesuje się fitnessem słyszał o słynnych omletach z 10 białek. Skoro żółta są takie zdrowe, to dlaczego kulturyści jedzą omlety z samych białek ? Przecież w żółtku znajdziemy więcej białka, niż w białku, do tego wychodziłoby ekonomiczniej, zamiast 10 białek mogliby jeść omleta z 5 całych jaj. Chodzi tutaj o zawartość tłuszczu. Kultyści mają okresy, w których muszą dostarczać bardzo małe ilości tłuszczy. To właśnie w żółtku, znajdują się tłuszcze i zjedzenie omleta wraz z żółtkami, spowodowałoby przekroczenie normy dziennego zapotrzebowania.